Οι Πολιτιστικές Πρωτεύουσες της Ευρώπης γεννήθηκαν το 1985 με πρωτοβουλία της τότε Υπουργού Πολιτισμού της Ελλάδας, Μελίνας Μερκούρη.

Η αρχική φιλοδοξία – η οποία ήταν να φέρει τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ή Ε.Κ., όπως ονομαζόταν τότε) πιο κοντά – ισχύει και σήμερα.

Οι Πολιτιστικές Πρωτεύουσες της Ευρώπης προωθούν την αμοιβαία κατανόηση και τον διαπολιτισμικό διάλογο μεταξύ μας, καθώς και ενδυναμώνουν την αίσθηση του «συνανήκειν» σε έναν κοινό πολιτιστικό χώρο, παρέχοντας ευκαιρίες να συναντηθούμε και να ανακαλύψουμε πτυχές της μεγάλης πολιτιστικής ποικιλομορφίας της ηπείρου μας αλλά επίσης και να δούμε με νέα ματιά την κοινή μας ιστορία και αξίες.

Κατά τη διάρκεια των χρόνων οι Πολιτιστικές Πρωτεύουσες της Ευρώπης έχουν εξελιχθεί σε ένα από τα πιο φιλόδοξα πολιτιστικά προγράμματα στην Ευρώπη, τόσο σε περιεχόμενο όσο και σε έκταση. Αποτελούν μία από τις πιο γνωστές πρωτοβουλίες της ΕΕ, και μία από τις πιο δημοφιλείς ανάμεσα στους Ευρωπαίους πολίτες.

Ο θεσμός της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης μπορεί, επίσης, να συμβάλει στη μακροπρόθεσμη κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη των πόλεων, καθώς ο τίτλος μπορεί να αποτελέσει για αυτές και τις γύρω περιοχές τους ένα ισχυρό εργαλείο αναγέννησης, να δώσει νέα πνοή στην πολιτιστική ζωή τους, να τονώσει την δημιουργικότητά τους, να βελτιώσει την εικόνα τους, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε διεθνές επίπεδο, και, τέλος να ενισχύσει την κοινωνική συνοχή τους.

Το 2021 η Ελλάδα θα φιλοξενήσει την Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για τέταρτη φορά, μετά από την Αθήνα το 1985, την Θεσσαλονίκη το 1997 και την Πάτρα το 2006.

Με τη δημοσίευση της πρόσκλησης για την υποβολή των αιτήσεων, το ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού προκηρύσσει τον εθνικό διαγωνισμό του. Η ελληνική πόλη που θα φέρει τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης για το 2021, μαζί με μια πόλη της Ρουμανίας και μία ακόμη πόλη από υποψήφια προς ένταξη χώρα στην Ε.Ε. θα ανακοινωθούν το 2016.

Μέχρι τότε, εύχομαι καλή τύχη σε όλες τις ελληνικές πόλεις που σχεδιάζουν να υποβάλουν αίτηση. Είμαι βέβαιος ότι – ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα του διαγωνισμού – θα μάθουν και θα επωφεληθούν από την υποψηφιότητά τους, η οποία αποτελεί για αυτές μια εξαιρετική ευκαιρία να συνεργαστούν με όλους τους πολιτιστικούς, κοινωνικούς και οικονομικούς φορείς, καθώς και με τους πολίτες τους και να αποφασίσουν για τη θέση που θα έχει ο πολιτισμός εντός της μακροπρόθεσμης αναπτυξιακής στρατηγικής τους.

Κάρελ Μπαρτάκ

Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Επικεφαλής του Τομέα για το «Πρόγραμμα Δημιουργική Ευρώπη»,

Γενική Διεύθυνση Εκπαίδευσης και Πολιτισμού